Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan kişilerin çocuk sahibi olabilmesi için tüp bebek tedavisi uygulanması gerekir. Tüp bebek yöntemi, yardımcı üreme tekniği olarak da bilinir. Sebebi belirlenemeyen kısırlık durumu, yaşın ilerlemesi, kadınlarda enfeksiyon, erkeklerde sperm sayısında azlık, kadınların tüplerinde tıkanıklık sorunları, obezite gibi çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle çocuk sahibi olamayan kişiler tüp bebek yöntemi ile çocuk sahibi olabilir. Tüp bebek tedavisi, çocuk sahibi olamayan çiftlerin bu duyguyu tatmasını saplar.
Tüp bebek yöntemi günümüzde sıklıkla tercih edilen kısırlık tedavilerinden biridir. Bu yöntemde kadın ile erkek üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi işlemi gerçekleştirilir. Laboratuvar ortamında döllenen yumurtaların annenin rahmine yerleştirilmesi sağlanır. Böylece yapay döllenme tekniği kullanılarak kişilerin çocuk sahibi olması mümkün olur.
Tüp bebek tedavi yönteminin gerçekleştirilebilmesi için kadın üreme hücresi yumurta ile erkek üreme hücresi olan spermlerin birtakım koşullar altında toplanması sağlanır. Döllenmenin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin ardından yumurtanın bölünme süreci başlar. Bu sayede yumurtanın embriyo isimli yapıya dönüşmesi mümkün olur. Embriyo oluşumunun ardından, embriyonun anne rahmine yerleştirilmesi işlemi gerçekleştirilir. Embriyonun anne rahmine sorunsuz bir şekilde tutunmasından sonra annenin gebelik süreci de başlar. Embriyonun tutunmasından sonraki süreç doğal gebelikteki ile aynıdır.
Tüp bebek yöntemi ile yumurtanın laboratuvar ortamında döllenmesinden sonra rahme yerleştirilme işlemi iki farklı şekilde gerçekleştirilir. Klasik tüp bebek uygulamasında sperm ile yumurtanın bir ortamda yan yana bırakılması sağlanır. Bu şekilde kendi kendilerine döllenmeleri beklenir. Diğer bir yöntemde ise mikroenjeksiyon işlemi gerçekleştirilir. Bu yöntemde sperm hücreleri özel bir pipet ile yumurta hücresinin içerisine enjekte edilir. İki yönteminden hangisinin kullanılacağına çiftlerin özelliklerine bağlı olarak uzman hekimler karar verir. Bu tedavi aşamasında amaç döllenme ve sonrasında sağlıklı gebeliğin oluşmasıdır. Bu bakımdan uygun ortamların sağlanması oldukça önemlidir.
Tüp Bebek Uygulamasına Nasıl Hazırlanılır?
Tüp bebek uygulamasında anneden alınan yumurta hücreleri ile babadan alınan sperm hücrelerinin kadın üreme hücresinin dışında laboratuvar ortamında birleşmesi sağlanır. Böylece sağlıklı bir embriyonun elde edilmesi mümkün olur. Elde edilen embriyonun anne rahmine yerleştirilmesiyle normal gebe kalan kadınlarda olduğu gibi gebelik süreci başlamış olur.
Yaşı 35 altında olan ve gebe kalmasında herhangi bir problem bulunmayan kadınlar 1 yıl boyunca korumasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen hamile kalamadığı için inceleme altında olmaları gerekir. Gerekli durumlarda tedavinin başlanması son derece önemli bir konudur.
35 yaşın üzerinde olan ya da öncesinde gebe kalmasına engel olacak bir sorun yaşayan kadınlarda 6 aylık denemenin ardından gebelik durumunun gerçekleşmemesi halinde doktora başvurmaları gerekir. 6 aylık süreçte gebeliğin meydana gelmemesi durumunda yaşın çok fazla ilerlememesi ve zaman kaybedilmemesi açısından hızlı bir şekilde gerekli tedavilerin uygulanması önemli bir konudur.
Aşılama ile Tüp Bebek Tedavisi Arasındaki Farklar
Erkeğe bağlı ve sebebi bilinmeyen kısırlık hallerinde tüp bebek tedavisi uygulanmadan önce aşılama tedavisi uygulanır. Tüp bebek tedavisinde olduğu gibi aşılama yönteminde de öncelikle kadınların yumurtalıklarının uyarılması işlemi gerçekleştirilir. Yumurtalar çatladıktan sonra erkekten alınan spermler bir kanül ile annenin rahmine bırakılır.
Aşılama yönteminin gerçekleştirilebilmesi adına kadının tüplerinden en az birinin açık olması önemlidir. Erkekte ise sperm analizlerinin normal ya da normale yakın olması gerekir. Bunun dışında kadında gebeliğin tutunmasına engel olacak endometrial patolojik bir durum da olmamalıdır.
Tüp Bebek Tedavisine Nasıl Başlanır?
Düzenli bir şekilde adet gören kadınların her ay bir tane yumurta üretmesi gerekir. Tüp bebek uygulaması işleminde dışarıdan hormon ilaçları verilerek annenin üretmiş olduğu yumurtaların sayısının artırılması sağlanır. Tedavi protokolleri değişiklik gösterse de temelde yumurta gelişiminin sağlanması ve erken dönemlerde yumurtlama sorunlarının önlenmesi için iki farklı hormon tedavisi uygulanır.
Hormon tedavisi aşamasında yumurtalıkların verdiği cevapların takip edilmesi son derece önemlidir. Gerekli olması durumunda verilen hormonlarda doz ayarları yapılabilir. Bu sebeple düzenli olarak kan testleri ile ultrason işlemlerinin sağlanması önemlidir.
Bu sayede olgunluğa erişen yumurtaların aspirasyon iğnesi ile toplanması ve laboratuvar ortamında erkekten alınan spermler ile bir araya getirilmesi uygulaması yapılır. Yumurtanın toplanması işlemi genellikle genel anestezi altında sağlanır. Bunun haricinde sedasyon ve lokal anestezi altında gerçekleştirildiği durumlar da vardır.
Klasik IVF yöntemi için döllenme işlemi yumurta ile spermin bir arada bırakılması ile gerçekleştirilir. Bunun haricinde mikro enjeksiyon yöntemi ile spermlerin yüksek büyütmeli mikroskop altında yumurta içine enjekte edilmesi ve bu şekilde döllenmesi sağlanır. Doktorlar bu yöntemler içerisinden hastalara en uygun olana karar verirler.
Yumurtaların döllenmesinin ardından 2-3 gün boyunca ya da bazen 5-6 gün boyunca laboratuvar ortamında atmosfer ve ısı kontrollü olan kültür ortamında gelişmesi sağlanır. Bu sürenin sonunda iyi bir şekilde gelişme gösteren embriyolar seçilerek rahme yerleştirme işlemi gerçekleştirilir.
Transfer edilecek embriyo sayılarının belirlenmesi çoğul gebelik durumu ile gebelik şansını doğrudan etkileyen bir süreçtir. Bu sebeple embriyo kalitesini takip eden bu dönemde transfer edilecek embriyo sayılarının çiftler ile görüşülmesi gerekir. Embriyo transferi işlemleri çoğunlukla anestezi veya sedasyon uygulamaları ile gerçekleştirilir.
Tüp Bebek Uygulamalarında Yaş Sınırı Bulunur Mu?
Tüp bebek tedavisinde ilk önce kadınların yumurtalık rezervleri ile alakalı kontrollerin yapılması gerekir. Adet döneminin üçüncü gününde kişilere hormon testi yapılır. Bunun yanında ultrason ile yumurtalık rezervlerinin kontrolleri işlemleri yapılır. Yapılan incelemeler sonucunda yumurtalık rezervlerinin iyi durumda olması halinde 45 yaşına kadar tüp bebek tedavisi yapılmasında bir sakınca bulunmaz.
Yaşın ilerlemesinin olumsuz etkileri sebebiyle kromozom açısından embriyonun incelenmesi işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekir. Bunun haricinde 38 yaşından sonra tüp bebek tedavisi olacak kadınlarda preimplantasyon genetik tanı yöntemlerinin gerçekleştirilmesi son derece önemlidir. Böylece embriyonun durumunun belirlenmesi de mümkün olur.
Kadınlarda 35 yaşından sonra yumurta sayısında azalma durumları söz konusu olur. Bu yaştan sonra kadınlarda yumurta bozulması durumları yaşanır. Bunun haricinde yumurta kalitesinin bozulması problemleri de söz konusu olur. Yumurtalık rezervleri tüp bebek için uygun olsa dahi tüp bebek yönteminde başarı elde edilme şansları oldukça düşüktür. Bu nedenle kısırlık sorunu yaşayan kadınların ileri yaşları beklemeden bir an önce tedaviye başlamaları oldukça önemli bir konudur.
Yaşı ilerleyen ve yumurtalık haznesinde problemleri olan kadınlarda gebeliğin gerçekleşmesi adına herhangi bir yöntem yoktur. İleri yaşlarda çocuk sahibi olmak isteyen ve yumurtalık rezervlerinde düşüş olan kadınlar yumurta dondurma işlemi ile ileri dönemlerde çocuk sahibi olabilirler. 35 yaş üzerinde olan gebelikler, yüksek riskli gebelik sınıfına girer. Bu nedenle perinatoloji uzmanları tarafından kontrollerin gerçekleştirilmesi önemlidir.
Erkeklerde Tüp Bebek İçin Yaş Sınırı Bulunur Mu?
Erkekler yaşamları boyunca sperm üretmeye devam ederler. Yaşın ilerlemesin göre zaman içerisinde sperm kalitesinde düşme durumları söz konusu olur. 55 yaşından büyük olan erkeklerde sperm hareketliliğinde azalma yaşanır. Bunun yanında yaşa bağlı olarak spermin DNA’sında bozulma durumları da söz konusu olabilir.
Tüp Bebek Tedavisi İçin Gerekli Koşullar Nasıl Olmalıdır?
Tüp bebek tedavisi kısırlık tanısı konan ve doğal yollarla hamile kalması mümkün olmayan çiftler tarafından tercih edilir. Bu sebeple tüp bebek tedavilerine başvurmadan önce 35 yaşın altında olan kadınların 1 yıl korunmadan gebe kalmayı denemeleri önemlidir. 35 yaşın üzerinde olan kadınlarda yumurtalık rezervleri azaldığı için korumasız ilişkiye girme süresi 6 ay olmalıdır. Bunun haricinde tüp bebek tedavisine uygun olan kişiler;
• Öncesinde dış gebelik geçirmiş olanlar
• Yumurtalık iltihabı geçirmiş olan kişiler
• Cinsel yolla bulaşan hastalığı bulunanlar
• Karın ameliyatı nedeniyle rahim yapışıklığı veya tüpleri kapalı olanlar
• Adet düzensizliği problemi yaşayan kişiler
• Operasyonlar ile tüpleri alınmış kişiler
Tüp bebek tedavisine başlamak için erkeklerde bulunması gereken durumlar;
• Erkeklerin inmemiş testis ameliyatı geçirmiş olması
• Kişilerin ailelerinde kısırlık problemleri olması
• Eken boşalma sorunları
• Cinsel yollarla bulaşan hastalıklar
• Radyasyon ortamında çalışma durumlarının söz konusu olması
Tüp bebek tedavisine tamamıyla uygun olan kişiler;
• Çiftlerden birinde genetik bir rahatsızlık olması
• Çiftlerden birinde hepatit veya HIV hastalığının bulunması
• Kişilerin kanser tedavisi görmesi
Tüp Bebek Tedavileri Kimlere Uygun Değildir?
Tüp bebek tedavisi kimlere uygulanmaz konusu bu işlemi olmayı düşünen kişilerce merak edilir;
• Birtakım cerrahi operasyonlarla rahmi alınan kişiler
• Sperm üretimi olmayan erkeklerde TESE yönteminde de sperm çıkmaması
• Menopoza girmiş kadınlara tüp bebek tedavisinin uygulanması uygun değildir.
Tüp Bebek Tedavi Aşamaları
Tüp bebek tedavisine başvuran kişiler tedavi sırasında bazı aşamalardan geçerler. Tüp bebek tedavileri için doktora giden çiftlerin öncelikle geçmiş öykülerinin dinlenmesi gerekir. Bunun yanında tüp bebek tedavisi ile alakalı olarak bazı planlamalar yapılır.
Tüp bebek tedavisine uygun olan kadınların adet dönemlerinin ikinci gününde yumurta geliştirici ilaç kullanımına başlamaları gerekir. Böylece bir seferde birden fazla yumurta elde edilmesi mümkün olur. Yumurta gelişimlerinin sağlanması bakımından 8-12 gün boyunca verilen ilaçların düzenli bir şekilde kullanımı önemlidir. Bu aşamada yumurtaların izlenmesi için düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek önemlidir.
Yumurtaların gerekli büyüklüklere erişmesi halinde yumurta olgunlaştırma iğnesi ile olgunlaştırmalar mümkün olur. Yumurta olgunlaştıktan sonra genellikle genel anestezi altında 15-20 dakikalık işlemler ile toplanması sağlanır. Yumurta toplama işlemlerinin gerçekleştirildiği gün babadan da sperm örneklerinin alınması sağlanır. Bu uygulamadan 2-3 gün öncesinde çiftlerin cinsel ilişkiden uzak durmaları istenir.
Baba adayından sperm alınamaması halinde mikro TESE yöntemi ile spermlerin alınması işlemi gerçekleştirilebilir. Bu uygulamalar çoğunlukla sperm bulunmayan kişilerde tercih edilir. Uygulama yaklaşık 30 dakika gibi bir sürede gerçekleştirilir.
Anneden alınan yumurta ve babadan alınan spermler arasında kaliteli olanların seçilmesi işlemleri gerçekleştirilir. Laboratuvar ortamında alınan kaliteli hücrelerin döllenmesi sağlanır. Döllenen bu embriyolar transfer edilecekleri zamana kadar laboratuvarda bekletilir.
Laboratuvarda döllenen ve oldukça kaliteli olan embriyolar döllenmenin ardından 2-6 gün içerisinde anne rahmine transfer edilir. Transfer işlemlerinin ardından tüp bebek tedavisi de tamamlanır. Embriyo transferinden yaklaşık 12 gün sonra anne adayından gebelik testi yapması istenmektedir. Böylece yapılan tüp bebek tedavisinin olumlu yanıt verip vermediğini de görmek mümkün olur.
Transferin ardından gebelik testinin yapılacağı güne kadar çiftlerin cinsel ilişkiye girmemeleri istenir. Embriyonun transfer edilmesinin ardından diğer kaliteli embriyoların dondurulması ve ardından kullanımı mümkündür. Bu sayede ilk tedavide gebelik olmaması halinde dondurulan embriyolar ile yeniden transfer işlemleri gerçekleştirilir.
Tüp Bebek Tedavisinin Başarısını Neler Etkiler?
Tüp bebek tedavilerinin başarılı olmasını etkileyen bazı faktörler bulunur.
• Sperm sayılarında azalma ve spermin tutunması ile alakalı problemler
• Nedeni olmayan kısırlık problemleri
• Sperm ya da yumurtalığa zarar veren bağışıklık sistemi ile ilgili çeşitli problemler
• Çiftlerin ikisinin de sigara kullanımı
• Erkeğin sperm kalitesinin düşük olması
• Kötü beslenme, stres ve alkol kullanımının zararları
• Rahim ve fallop tüpünde çeşitli sorunların olması
• Kadınların 35 yaşından büyük olmaları
• Kadınların yumurtalık rezervlerinin az olması
• Yüksek kilo durumları
• Rahimde embriyonun tutunmasına engel olan miyom, polip, endometriozis veya yapışıklık sorunlarının olması
Yumurtanın Döllenmesinin Ardından Embriyo Rahim İçerisine Nasıl Yerleştirilir?
Döllenen yumurtaların rahim içine transferi oldukça basittir. Bunun yanında bu işlem çok kısa sürrede gerçekleşir. İşlemin gerçekleştirilmesi esnasında öncelikle rahim ağzına doktor tarafından ince plastik kateter kullanımı ile işlemler uygulanır. Katater sayesinde embriyonun anne rahmine aktarımı da mümkün olur. İşlemden önceki süreçlerde yapılan yumurta geliştirici iğneler nedeniyle gerekenden daha fazla embriyo elde edilmesi mümkün olur. Bu durumda kalan embriyoların dondurulup saklanması mümkündür.
Yumurta Toplama İşleminde Ağrı Durumları Yaşanır Mı?
Vajinal ultrason yöntemi ile yumurtalıklar içine özel iğneler kullanılarak girilir. Yumurtaların yerleştiği folikül isimli içi dolu olan yapıların boşaltılması işlemi gerçekleştirilir. İğne kullanılarak alınan sıvıların tüp içine aktarımı gerçekleştirilir.
Tüp içerisinde yer alan sıvıda yalnızca mikroskopta görülebilen oldukça küçük hücreler vardır. Yumurta toplama işleminde herhangi bir ağrı hissedilmese de kişilerin rahatsızlık hissetmemesi için işlemler hafif ya da genel anestezi altında uygulanır.
Embriyo Transferinin Ardından Anne Adaylarının Ne Kadar Dinlenmesi Gerekir?
Embriyo transferi sonrası annenin ilk 45 dakika boyunca dinlenmesi oldukça önemlidir. 45 dakikanın ardından kişilerin hastaneden ayrılmasında herhangi bir sorun yoktur. Ardından anne adaylarının herhangi bir şekilde istirahat etmesine gerek olmaz.
Anne adayları bu işlemden sonra kendi işlerine ve aktivitelerine devam edebilir. Transferden sonra anne adaylarının ağır egzersizlerden ve tempolu yürüyüşlerden kaçınması önemlidir. Bunun haricinde normal hayatlarına devam etmelerinde herhangi bir sakınca bulunmaz.
Sperm Tetkiklerinde Sperm Sayısının Az veya Hiç Olmaması Halinde Ne Yapılır?
Sperm sayısının istenenden az olması durumunda mikroenjeksiyon ile tüp bebek uygulamaları sağlanabilir. Bu yöntem ile az sayıda sperm elde edilmesi halinde bile döllenme sağlanabilir. Menide hiç sperm bulunmaması durumunda cerrahi işleler kullanılarak testislerde sperm arınmasına yönelik çalışmalar yapılabilir.
Tüp Bebek Tedavilerinin Risk Durumları Var Mıdır?
Tüp bebek tedavi riskleri, tedavilerin tüm aşamalarında az da olsa bulunur. Uygulanan ilaçların birtakım yan etkileri genellikle tolere edilebilir düzeylerdedir. Bu nedenle herhangi bir sorun yaşanması söz konusu olmaz.
Tüp bebek tedavisinde anne adaylarının rahimlerine birden çok embriyo transferi yapılması halinde çoklu gebelik durumları söz konusu olabilir. Ortalama olarak her dört tüp bebek denemesinden birinde çoklu gebelik durumları yaşanır.
Yapılan bilimsel araştırmalara göre IVF yöntemi ile bebeklerin erken doğma veya düşük doğum ağırlıklı doğma risklerinde az da olsa artış olduğu gözlemlenmiştir. Tüp bebek uygulamasında yumurta gelişiminin tetiklenmesi için FSH tedavisi gerçekleştirilen anne adaylarında yumurtalık hiperstimülasyon sendromları yaşanabilir.
Türkiye’de Tüp Bebek Uygulamaları
Türkiye tüp bebek uygulamasında Türkiye oldukça başarılı ülkelerden biridir. Bunun yanında diğer ülkeler ile kıyaslandıklarında yurt dışından gelenler için işlemler oldukça uygun fiyatlıdır. Bu nedenle sağlık turizmi kapsamında tüp bebek tedavileri de sıklıkla tercih edilir. Türkiye’de tüp bebek tedavi fiyatları, en iyi klinikler ve uzman doktorlar hakkında bilgi almak adına bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Yorum Yazın